Historia ulicy

Dzisiejsza ul. Dietla powstała na miejscu Starej Wisły. Nieistniejące już północne ramię rzeki utworzono aby zwiększyć obronność miasta. Główny nurt Wisły – poprzez budowę zapory przed Skałką - skierowano do koryta o długość 2 km położonego miedzy Stradomiem a Kazimierzem. Liczne powodzie, nadwątlenie murów tamy doprowadziły ostatecznie do runięcia zapory w 1571 r. a tym samym do zmniejszenia się ilość wody w nurcie Starej Wisły. Przekierowanie rzeki Prądnik pogłębiło deficyt wody w Starej Wiśle.

do 2 poł. XVII w

2 poł. XVII w - 1873

Od 2 połowy XVII w Stara Wisła zaczęła zanikać, zamulone koryto do którego uchodziły ścieki z Kazimierza i Stradomia były coraz większym siedliskiem bakterii a tym samym problemem epidemiologicznym dla miasta (epidemie cholery 1849, 1855, 1866, 1873).
Według planów z 1866 roku rzeka miała zostać zachowana jako kanał otoczony zielenią oraz pasami ruchu. W 1873 Rada Miejska podjęła jednak decyzje o całkowitym zasypaniu Starej Wisły.

Autorem projektu plant powstających w miejscu zasypanego koryta rzeki był B.Małecki.
1 km odcinek o szerokości 100m tworzyły 2 jezdnie. Między nimi zaplanowano pas zieleni o powierzchni 4,96 ha. Imię swojego pomysłodawcy ulica otrzymała w 1879. Planty Dietlowskie były częścią wielkiego planu uporządkowania i rozwoju urbanistycznego

1878-1880

1914-1918

Lata wojny to dla Plant Dietlowski czas zmiany funkcji. Zieleń ulicy uległa dewastacji podczas kopania rowów strzeleckich i działań wojennych.

dietla
dietla
dietla

Lata 20 XX wieku przyniosły częściowe odrestaurowanie roślinności wg projektu Aleksandra Gauzego.

Lata 20 XX wieku

Lata 70 XX wieku

Komunikacyjny rozwój miasto doprowadził do zmniejszania terenów zielonych
na rzecz ciągów kumulacyjnych. W 1970 roku, po wybudowaniu torowiska tramwajowego w stronę mostu grunwaldzkiego ulica Dietla ostatecznie utraciła swój pierwotny, parkowy charakter.

JÓZEF DIETL (1804 -1878)

Profesor medycyny, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent miasta Krakowa. Urodzony 24 stycznia 1804 w Podbużu.

Studiował filozofię na Uniwersytecie Lwowskim, a następnie medycynę w Wiedniu. Tam też przez długie lata prowadził praktykę lekarską i pracował naukowo. W 1851 roku objął stanowisko profesora i kierownika Katedry Medycyny Wewnętrznej i Kliniki Lekarskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1956-1861 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego UJ zaś roku 1861/1862 rektor UJ. W 1865 ponownie wybrany na to stanowisko – za patriotyczną poglądy został jednak usunięty przez władze austriackie na wcześniejszą emeryturę.

W sierpniu 1866 roku został wybrany radnym miejskim, 13 września tegoż roku został pierwszym autonomicznym prezydentem Krakowa. Funkcję pełnił do 1874 r.

Jako prezydent i lekarz wielce zasłużony dla miasta. Zatroszczył się o największe zabytki. Opieka konserwatorska objęła m.in. Barbakan i resztki murów miejskich a także przygotowano plan odbudowy i konserwacji Sukiennic. Ponad to za jego rządów przeprowadzono reformę szkolnictwa, wybrukowano i naprawiono wiele ulic i dróg. Oczyszczono koryto starej Wisły. Założono oświetlenie i kanalizacje, uporządkowano Planty, dbano o czystość ulic i kamienic. Wiele z planów prezydenta Dietla zrealizowali jego następcy.

Ponad to Józef Dietl przeprowadził reformę klinik uniwersyteckich, zapoczątkował na szeroką skalę i rozwinął leczenie klimatyczne i balneologiczne, spopularyzował takie miejscowości uzdrowiskowe jak Krynica, Szczawnica, Żegiestów, Rabka, Iwonicz czy Krzeszowice. Wprowadził wiele nowych metod w badaniach naukowych i w leczeniu praktycznym.

Zmarł 18 stycznia 1878 roku w Krakowie. Pochowany przy dźwiękach dzwonu Zygmunta na Cmentarzu Rakowickim. Jego imię nosi ulica powstała po zasypaniu Starej Wisły oraz szpital przy ul. Skarbowej 1. Miasto uhonorowało go pomnikiem – w 1938 na Pl. Wszystkich Świętych stanął monument autorstwa Xawerego Dunikowskiego.

 

Bibliografia:

Jan Adamczewski, Kraków od A do Z, Kraków 1992.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Dietla_w_Krakowie

http://majtra.blogspot.com/2009/12/architektura-krakow-ul-dietla.html

http://akacja.wzks.uj.edu.pl/~sieczbar/hs/?page_id=40

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kamienica_Ohrensteina_w_Krakowie

https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Dietl

https://krakow.onet.pl/jozef-dietl-lekarz-ktory-zostal-prezydentem-czy-prezydent-ktory-leczyl/x7k56

http://www.krynica.pl/J%C3%B3zef-Dietl-c175.html

https://nowahistoria.interia.pl/kartka-z-kalendarza/news-13-wrzesnia-1866-r-jozef-dietl-zostal-prezydentem-krakowa,nId,1499241

Źródła zdjęć

Kościół św. Agnieszki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Agnieszki_w_Krakowie#/media/File:Church_of_Agnes_of_Rome_in_Krak%C3%B3w.jpg

Kamienica Ohrensteina

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Dietla_w_Krakowie#/media/File:Ohrenstein%27s_tenement,_42_Dietla_street,_Stradom,_Krakow,_Poland.jpg

szkoła podstawowa

Źródło zdjęć szkoła podstawowa

Historia – zdjęcia

http://www.dawnotemuwkrakowie.pl/miniatury/91-bardzo-zielona-i-spacerowa-ulica-dietla-i-tajemnicza-kamienica-przy-dietla-44/

Józef Dietl

https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/115594/150a761a6ab152260ded3e3a17f8d9bd/